اما این حضور 38 ساله یکی از تاریک‌ترین فصل‌های تاریخ ارتش انگلیس باقی خواهد ماند.
ژنرال مایک جکسون فرمانده سابق ارتش انگلیس در توصیف این مأموریت می‌گوید، این تنها طولانی‌ترین مأموریت ارتش نبود بلکه باید آن را مهمترین مأموریت هم بنامیم.
به گفته او این رویداد هم یکی از معدود درگیری‌های نظامی در خاک انگلیس و هم یک نمونه موفق از مأموریت نظامی یک کشور غربی در برابر یک نیروی نظامی نامنظم است. اما در ارتش انگلیس همه با او در این زمینه توافق ندارند.
بعضی مقامات نظامی انگلیس بر این باورند که استقرار ارتش در ایرلند شمالی نه تنها موفقیت‌آمیز نبوده بلکه خیلی زود خودش به بخشی از مشکل تبدیل شد.
تابستان سال 1969 یادآور درگیری‌های سنگین و خونین در ایرلند شمالی بود. این درگیری‌ها هیچ ربطی به مذهب نداشت. انجمن حقوق مدنی ایرلند شمالی خواستار پایان دادن به تبعیض علیه کاتولیک‌ها در زمینه حق رأی، مسکن و اشتغال شده‌بود.
در آن زمان تنها مالکان خانه اجازه داشتند در انتخابات محلی شرکت کنند و اکثر این مالکان هم پروتستان بودند.
بسیاری از این پروتستان‌ها آماده بودند تا با توسل به زور از این حق انحصاری خود دفاع کنند. شبه نظامیان آنها که تحت حمایت پلیس پروتستان قرار داشتند به محلات کاتولیک یورش می‌بردند. در 14 اوت سال 1969 دولت لندن برای جداسازی این دو گروه و جلوگیری از ادامه خشونت‌ها به ایرلند شمالی نیرو فرستاد.
جنگی با 3500 قربانی
قرار بود این عملیات که عملیات پرچم نام گرفته بود تنها چند ماه طول بکشد. در ابتدا اقلیت کاتولیک با خوشحالی از سربازان نظامی استقبال کردند و باور داشتند که این نظامیان بی‌طرف هستند.
اما این ماه عسل مدت زمان زیادی طول نکشید. خیلی زود معلوم شد که ارتش برای دفاع از شرایط موجود به ایرلند شمالی رفته و قصد دارد با استفاده از همه ابزارهای ممکن این کار را بکند.
امروز معلوم شده که سرویس اطلاعاتی ارتش انگلیس مأمورانی را استخدام کرده بود که در قتل‌ها، قاچاق سلاح و بمب‌گذاری‌ها دست داشته‌اند. این فصلی تاریک در تاریخ ارتش انگلیس است.
در چنین شرایطی ارتش جمهوریخواه ایرلند شروع به عضوگیری کرد. در آن زمان این ارتش تنها انجمنی بود از کهنه‌سربازان جنگ. در پایان دهه 1960 درگیری‌ها شدت گرفت. بیش از 3500 نفر در جریان این درگیری‌ها کشته شدند. بیش از 763 سرباز انگلیسی غالباً توسط ارتش جمهوریخواه ایرلند کشته شدند.
آخرین این کشته‌شدگان سرباز 23 ساله‌ای بود که در سال 1997 توسط تک تیراندازهای ارتش جمهوریخواه ایرلند کشته شد. در آن زمان روند صلح پیشرفت چشمگیری داشت. دولت انگلیس و ارتش جمهوریخواه ایرلند هر دو در نیمه 1980 دریافته بودند که این درگیری راه حل نظامی ندارد.
در نتیجه مذاکرات صلح که به طور محرمانه انجام می‌شد توافقنامه صلح بلفاست در سال 1998 به دست آمد که به توافقنامه جمعه خوب هم معروف است. در این توافقنامه تشکیل دولت محلی پیش‌بینی شد که در آن همه احزاب از جمله شاخه سیاسی سازمان‌های شبه نظامی شرکت خواهند داشت.
اما 9 سال دیگر طول کشید تا بالاخره یک دولت با ثبات شکل گرفت و تشکیل شد. شین فین شاخه سیاسی ارتش جمهوریخواه ایرلند و حزب وحدت طلبان دمکراتیک در ماه مه امسال با تقسیم قدرت بعد از انحلال ارتش جمهوریخواه موافقت کردند.
دادگاه‌ها و زندان‌های ویژه
سرهنگ واین هاربر فرمانده نیروهای انگلیسی در ایرلند شمالی هفته گذشته گفت، بر خلاف اوضاع کنونی عراق، استقرار نیروی نظامی انگلیس در ایرلند شمالی یک جنگ نبود، زیرا ارتش از همه ابزارهای در اختیار خود در این منطقه استفاده نکرد.
با این حال این رویداد هر چه بود همه ویژگی‌های یک جنگ را داشت و با آن مانند جنگ رفتار می‌شد. تروریست‌ها در این درگیر‌ها با استفاده از قوانین خاص و در دادگاه‌های ویژه بدون حضور هیات منصفه محاکمه و محکوم می‌شدند و در زندان‌های خاص و ویژه هم نگهداری می‌شدند.
در سال 1972 بیش از 27 هزار سرباز نظامی انگلیس در ایرلند شمالی مستقر شدند. به طور کلی شمار نظامیان مستقر شده در این منطقه به 300 هزار نفر می‌رسد.
با شروع روند صلح این رقم کاهش یافت و در پایان تنها 10500 سرباز در این منطقه باقی ماندند. 5 هزار تن از آنها از این به بعد هم در ایرلند باقی می‌مانند اما دیگر مسئولیت پلیسی و امنیتی را ندارند. برج‌های دیده بانی مرزی برچیده شده است و پایگاه‌های ارتش انگلیس در این منطقه تعطیل شده‌است.
دلیل رسمی و اعلام شده برای برچیدن این پایگاهها این است که اوضاع ایرلند شمالی به اندازه کافی ثبات یافته و دیگر نیازی به این پایگاهها نیست. بیش از 12 هزار سرباز انگلیسی اکنون در افغانستان و عراق مستقر هستند.
ژنرال ریچارد دانات فرمانده ارتش انگلیس در یک یادداشت محرمانه که به مطبوعات درز کرده گفته است که ارتش انگلیس با کمبود نیرو رو به روست و مأموریت‌های آن بیش از اندازه زیاد شده‌است.
این فرمانده ارشد انگلیسی در آن یادداشت محرمانه نوشته است: ما اکنون تقریبا هیچ توانی برای واکنش نشان دادن به موارد پیش بینی نشده نداریم.
ژنرال نیکولاس پارکر از فرماندهان ارشد انگلیسی در ایرلند شمالی در این باره به رسانه‌ها گفته است، کاهش نیروی نظامی کشور در ایرلند تا وقتی به میزان نیرو در گلاسگو یا یورکشایر برسد، ادامه خواهد یافت.
او به مطبوعات انگلیس گفت، طی مدت زمان 5 ساله سربازان ارتش باید مانند مردمان عادی در این مناطق با لباس نظامی به گشت در خیابان یا خرید از مغازه‌ها بپردازند و دیگر شرایط غیر عادی برقرار نخواهد بود.
البته هنوز تا رسیدن به چنین شرایطی زمان زیادی باقی است. شبه نظامیان پروتستان سلاح‌های خود را تحویل نداده‌اند.
اشپیگل/ 31 ژوئیه
